Son yıllarda ülkemizde de fazlasıyla artan değerlendirme merkezi uygulamaları maalesef ki çok fazla insanın korkulu rüyalarından… Hem ülkemizde uzun yıllardır süregelen bir uygulama olmadığından hem de ne soracaklarının kesin bir yanıtı olmadığından değerlendirme merkezleri insanların kafasında çok bilinmeyenli denklemlere dönüşmüş halde. Eğer sizin de korkularınızdan biriyse gelin bu yazımızda birlikte bu çok bilinmeyenli denklemin birkaç bilinmeyeninden kurtulalım.
Günümüzde terfi kararlarının alınmasında ya da işe alımlarda pozisyona en uygun adayı seçebilmek için değerlendirme merkezlerinden yararlanılmakta. Bu çalışmalar şirketin kararına bağlı olarak iki saatlik çalışmalardan üç günlük çalışmalara kadar vakit konusunda değişkenlik gösterebiliyor.
Çok kısaca tarihçesinden bahsetmek gerekirse Değerlendirme Merkezi dünyada ilk kez 1956 yılında AT&T şirketinde uygulandı. Günümüzde ülkemizde değerlendirme merkezi uygulamalarından faydalanan şirketlerden birkaçına ise Turkcell, Ford Otosan, Eczacıbaşı Kuruluşları, Borusan, Pepsico, Aksa, Defacto, İpekyol örnek verilebilir.
En çok uygulanan değerlendirme merkezi uygulamaları ve bizden neler bekleniyor?
- Rol oyunu: Bu uygulamada çok yüksek ihtimalle zor müşteri veya motivasyonu düşmüş bir çalışan gibi negatif roldeki biriyle karşılaşacak ve o durumu nasıl idare ettiğinize bakılacaktır.
- Vaka analizi: Şirketle alakalı büyük bir problem verilerek belirli bir süre içerisinde bu probleme bir çözüm önermeniz istenecektir.
- Planlama çalışması: Sizden birikmiş işleri öncelik sıralamanız dikkate alınarak planlamanız istenebilir.
- Grup çalışması: Grup üyelerine çözmeleri için bir problem ya da vaka verilir, katılımcılar önce bireysel olarak hazırlanıp daha sonra grup üyeleriyle tartışarak bir grup raporu hazırlar ve ardından sunulması beklenir.
- Yetkinlik bazlı mülakat: Danışmanın sorularıyla beraber katılımcının somut örneklerle yetkinliğini açıklaması beklenir. Bu noktada kişilik envanterleri ve yetenek testleri de kullanılır.
Ne yapmayacağız?
- Stres: Değerlendirme merkezi uygulamaları genellikle işe alım sürecinin son aşaması olduğundan ve kişi de bunu bildiğinden normalde olduğundan fazla bir stresle karşılaşabiliyor. Bu da güçlü yönlerini baskılamasına sebep oluyor. Demesi kolay diyeceksiniz fakat kim kendini gerçekte olduğundan daha düşük tanıtmak ister ki?
- Düşünceleri kısa ve genel şekilde ifade etmek: İnsanlardan bizi her halükârda anlayacakları beklentisine kapılmadan, elimizden geldiğince anlaşılır, açık ve net ifadelerde bulunulmalı.
- Dikkat dağıtıcı etmenler: Telefon gibi o anda bizi oradan uzaklaştıran şeyleri süreç boyunca olabildiğince çevremizden uzaklaştırmalıyız. Hazırlık süresini etkin kullanamamamıza sebep olabilecek her şeyi uzaklaştırıp aslında kendimize olabildiğince sakin bir çalışma ortamı kurmaya çalışmalıyız.
- Kendimizi olduğumuzdan farklı biri gibi göstermeye çalışmak: Unutmamak gerek ki bu uygulamanın çok keskin doğru ya da yanlış yanıtları yok. Orada ihtiyaç duyulan aslında sizin gerçek benliğiniz çünkü günlük hayattaki zorluklarla ne şekilde mücadele ettiğinizi görmek amaçlanıyor. Zorluklarla mücadele halindeyken bir yandan da rol yapmanın zorluğunu üstlenmeye pek de gerek yok sanırım.
Ne yapacağız?
Yapılmaması gerekenlerle başlamamızın sebebi eğer bu maddeleri dikkate alırsak geriye aslında çoğunlukla kendimiz olmanın kaldığını vurgulayabilmek.
- Değerlendirme merkezi aşamasına kaldıysak zaten hali hazırda şirket bizimle alakalı bir şeyleri sevmiş dolayısıyla biz de bir şeyleri doğru yapmışız demektir. Bu yüzden bize bu aşamada düşen kısım pozitif yönlerimizi keşfedip açığa çıkartmak. Daha düşük olan yönlerimizi ise optimum seviyeye getirmeye çalışmalıyız. Bunu sağlıklı bir şekilde yapmak istiyorsanız da SWOT analizden yararlanabilirsiniz.
- Öncesinde şirket sizle bir doküman paylaşırsa ona mutlaka çalışın. Ezberlemeyin fakat metnin genelini özümseyin, hemen hemen neyin nerede olduğundan haberdar olmakta her zaman fayda var.
- Sunum yapmaya hazırlıklı olun. Ayrıca sunacağınız konuya mutlaka hakim olun çünkü sunumunuzun ardından soru sorma ihtimalleri de mevcut.
Klasikleşmiş tavsiyelere gelecek olursak;
- 15 dakika öncesinden orada olmanız,
- Normal hayatınızda giyindiğinizden bir tık daha güzel giyinmeniz,
- Sizin haricinizde orada olanları düşman, rakip gibi sıfatlarla değil de takım arkadaşı olarak algılamanız sizin yararınıza olacaktır.
Unutmayın ki aslında kendinizi ne kadar iyi tanıyorsanız ve ne kadar dürüstçe yüzleşmişseniz o kadar öndesiniz demektir. Bu yüzden kendi değerlendirmenizi kendi içinizde de düzenli olarak yapmayı unutmayın!
İlginizi çekebilir: Yeni Medyada Pazarlama Araçları