Aromaterapi Nedir? Aromaterapi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Güzel bir koku koklamak herkesi mutlu eder. Zor bir günde eve gelip kokulu bir mum yakmak sizi rahatlatıyor olabilir ya da bir lavanta yağını rahatlamak için bileklerinize sürüyor olabilirsiniz. Peki bunları neden yapıyoruz? Aromatik bitkilerin sihirli dünyası aromaterapi bu soruya cevap olacak.

Aromaterapi Nedir?

Aromaterapi çok eski yıllara dayanan, bitkilerin damıtılmasından elde edilen yağların klinik amaçlı kullanıldığı bir yöntemdir. Aromatik bitkiler yıllardır farklı bölgelerde farklı bitkilerle güzellik, ruhsal ve fiziksel sağlık veya ruhani ritüeller için kullanılmaktadır.

Aromaterapinin en eski örneklerinden birini Mısır’da bulabiliriz. MÖ 3700’lü yıllarda Mısır’da bir mumyalama esnasında aromatik bitkilerin antibakteriyel özellikleri sebebiyle kullanıldığı araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. İlerleyen yıllarda İbn-i Sina’nın damıtma makinesi keşfi ile aromatik yağ üretiminin resmi olarak başladığı söylenebilir. Modern aromaterapinin ortaya çıkışı ise fransız kimyager Rene-Maurice Gatefossé’nun laboratuvarda yaşadığı bir kaza sonrası elini yakması ve yanık yerin lavanta yağı ile iyileşmeye başladığını gözlemlemesi ile olmuştur. “Gatefossé‘nun Aromaterapie: Esansiyel Yağlar-Bitkisel Hormonlar” adlı eseri modern aromaterapiye dair bize ipuçları vermektedir.

Günümüzde aromaterapi alanında araştırmaları ve kaliteli uçucu yağların üretimi gibi standartların düzenlenmesine Uluslararası Profesyonel Aromaterapistler Federasyonu (IFPA), NAHA-Uluslararası Aromaterapistler (IFA) gibi kuruluşlar bakmaktadır. Türkiye’de sertifikalı profesyonel bir aromaterapist olmak isterseniz Herbafarm tarafından verilen eğitimlere katılabilir ve NAHA Level 1 Aromaterapist sertifikası alabilirsiniz.

Aromaterapi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Aromaterapi kokuların insan üzerinde yarattığı pozitif etkiler ile hastaların daha iyi olmalarını amaçlar. Aromaterapi ile ulaşılmak istenen hedefler üçe ayrılabilir:

Estetik Aromaterapi; parfümler, kişisel bakım ürünleri ve ortam kokuları örnek verilebilir.
Klinik Aromaterapi; kaygı bozukluğu, dikkat eksikliği ve depresyona sahip hastalarda etkili olduğu bilinmektedir. Rahatlatıcı kokuların uyku bozukluğu olan hastalarda uyku kalitesini artırdığı gözlemlenmiştir. Aromaterapi dermatit, egzama, akne gibi hastalıklarda da uygulanmaktadır. Klinik çalışmalarda antifungal ve antibakteriyel gibi etkileri kullanılmaktadır.
Holistik Aromaterapi; kişiyi bedensel, zihinsel ve ruhsal yönleriyle bir bütün olarak ele alır. Yoga, meditasyon ve nefes terapisi sırasında kullanılabilen bir yöntemdir.

Aromaterapi Nasıl Uygulanır?

Aromatik yağlar doğru dozlarda, uygun sıcaklıklarda ve doğru yöntemlerle uygulandıklarında etki gösterirler.

Topikal (Cilt Üzerine) Uygulama

Cilt üzerine krem sürme, banyo veya masaj gibi yöntemler bu uygulamalara girer. Uygulamalarda yağların emiliminden ve koku etkisinden yararlanılır.

İnhalasyon (Koklama) ile Uygulama

Koklama yöntemi sinüzit için kullanılan yaygın bir yöntemdir. Bu yöntem ile daha rahat nefes alışverişi sağlanır ve uykuyu düzene sokabilir. Doğrudan şişeden veya bir yere damlatılarak koklama şeklinde gerçekleştirilir.

Buhar İnhalasyonu

Halk arasında buğu olarak bilinen bu yol soğuk algınlığı gibi durumlarda kullanılır. Sıcak su dolu bir kaba aromatik yağ eklenip baş üzerine havlu konulur ve buhar nefes alınıp verilir.

Diffuser

Buhar makinesi yardımı ile ortamdaki hava temizlenir ve uçucu yağlar ortama yayılır.

Aromaterapiyi Evde Kendim Yapabilir Miyim?

Çok ağır yan etkileri olmasa da aromaterapik yağların da insan bünyesi için zararları olabilir. Bu sebeple klinik amaçlı aromatik yağları uygulayan kişilerin profesyonel kişiler veya eczacılar olması önemlidir. Kişisel olarak yapılacak uygulamalardan önce de uzman kişiler tarafından bilgi edinilmesi önem taşır. Ayrıca kullanılan yağların kalitesi yüksek ve güvenilir olmalıdırlar.

Koku Önerileri

Yasemin: Yaseminin sakinleştirici ve rahatlatıcı etkileri vardır. Ayrıca stres seviyesini azaltır.

Lavanta: Lavanta kokusu ile stres, depresyon ve kas ağrısı gibi problemlere çözüm aranabilir.

Vanilya: Vanilya vücudu rahatlamaya yardımcı olur ve depresyon, endişe ve gerginlik gibi semptomları hafifletmek için kullanılır.

Referanslar:

Akben, C. ve Coşkun, H. (2017). Aromatik Kokuların Bilişsel ve Duygusal Etkileri Üzerine Bir İnceleme. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2018, 8(1), 215-235, doi: 10.23863/kalem.2018.101

Airwick, “Kokuların İnsan Üzerindeki Etkileri”, Erişim adresi https://www.airwick.com.tr/faydali-bilgiler/kokularin-insan-uzerindeki-etkileri/

İstanbul Üniversitesi Tıbbi Bitkisel Ürünler Araştırma ve Danışma Platformu, “Aromaterapi”, Erişim Adresi https://tibuad.istanbul.edu.tr/tr/content/blog/aromaterapi-(antiviral-ucucu-yaglar)

Platform Essencia, “Aromaterapi ve Uçucu Yağlar Dünyasına Giriş 2”, Erişim adresi https://platformessencia.com/aromaterapi-ucucu-yaglar-dunyasina-giris-2/

Tayfun K. Aroma Terapi J Biotechnol and Strategic Health Res. 2019;3(Özel Sayı):67-73 DOI:bshr.548407

İlginizi çekebilir: Meditasyonu Hayatımıza Dahil Edebilmek