Günümüz demokrasi anlayışını şekillendirmiş kuvvetleri saymamız gerekse, çoğumuz “yasama organı, yürütme organı, yargı organı” der ve spesifik süreçleri sayarız. Öte yandan, ne yazıktır ki birçoğumuzun etkin işlevinden habersiz olduğu bir başka demokrasi denetleyici organ da medyadır. Medya, en temel işlevi ile, kamuoyuna yaşanan iyi ve kötü fakat “gerçek” tüm gelişmeleri aktaran organdır. Bu aktarma işlevi ile kamuoyu oluşturduğundan, doğal olarak da hükümetler ve çeşitli karar mekanizmaları bakımından halk adına bir denetleme görevini de üstlenir.
Medya sektörünün istihdamı çeşitli bölümler ve eğitimlerden oluşmaktadır. Kaldı ki medya, pek tabii, sadece politik denetleyicilikten ibaret değil; keza eğlence, moda, yemek ve daha birçok endüstri için de bir reklam, içerik üretici ve hayatın her alanında bir “sunum” görevini kendine edinmiş bir alandır. Bu yazı, üniversitede medya ile ilişkili bir bölüm okuyup okumaması gerektiğini düşünenler için yazıldı.
Medya Bölümünde Beni Nasıl Bir Eğitim Bekliyor?
Medya geniş bir organ olduğundan, bu sorunun yanıtı medyaya ilişkin hangi bölümün seçileceğine bağlıdır. Örneğin, “medya ve iletişim” bölümü insan ilişkileri ve kamuoyuna dair sosyoloji, ekonomi gibi prensiplere daha yatkın iken “medya ve görsel sanatlar” programı daha kreatif ve kamuya örtülü bir yaklaşım odaklı eğitim sunacaktır. Yine de genelleme yapmak gerekirse, medya bölümünün üzerine kurulu olduğu dersler sözel bilimlerin (tarih, psikoloji) gibi etkin olduğu ve sistematik bilgilerin somut örneklerle denetlenmesi, yorumlanmasını gerektirecek türde olacaktır.
Medya Bölümü İçin Uygun Muyum?
Bir bölüme “uygun olmak” kriteri, işin içinde istek varsa doğru olmaz. Nitekim şunu söylemekte fayda var; kelimelerle ve iletişim yerine sayılarla aranız daha iyiyse, gündemi takip etmekten hoşlanmıyorsanız (ki bu gündem herhangi bir alana dair olabilir) ya da kendinizi üniversitede daha deneysel bir programda görmek istiyorsanız medya bölümü için uygun olmayabilirsiniz. Öte yandan moda, sinema, politika, ekonomi, spor vb. branşlardan en az birinin içeriklerini takip etmek, bu içeriklerden üretmek istemek, medya sektöründe kendinizi görmek istiyorsanız (ki medyanın tanımı fazlasıyla geniş ihtimallere çıkmaktadır) medyanın size uyacağını söyleyebilirsiniz.
Medya Mezunları Ne İş Yapar?
Öğrencilerin çoğunlukla kafasını karıştıran da bu. Türkiye’de ne yazık ki sözel bölümlere karşı gelişen “mantıksız seçim” algısı ve “iş bulamayacak” korkusu; medyaya uygun ve istekli öğrencileri son dakikada caydırmaya sebep olabiliyor. Şunu söylemek gerek ki medya, düşünüldüğü gibi altı boş ve iş bulması zor bir sektör değil; tam tersi, her münhasır şartı hariç tutarak, iş ortamında yükselmenin klasik bir “lineer çizgiden” değil de daha kompleks ilerlediği bir sektör. Yani bir günde çok yükselmenin mümkün olduğu, hayatın her alanında medyayı ilgilendiren bağlamlar dolayısıyla iş bulmanın zor olmadığı bir sektör.
Medya mezunlarının iş alanları da hangi alakadar bölümün okunduğuna bağlı olmasıyla beraber habercilik, spikerlik, editörlük, senaristlik, yönetmenlik, reklamcılık, ajans çalışanlığı, kimi zaman stilistlik ve görsel sanat dallarında istihdama kadar gidebilmekte. Örneğin bir “Yeni Medya” bölümü öğrencisi habercilik alanına daha yakın bir eğitim alırken, “Medya ve Görsel Sanatlar” bölümü öğrencisi sanata daha yatkın bir eğitimden geçmektedir. Kısacası, medya mezunlarının “ne iş yaptığı” sorusunun net bir cevabı olmamasının sebebi sunulan geniş ihtimaller çerçevesi olmakla birlikte eğitim alırken de kısmen öğrencilerin hangi alanda olmak istediğine karar verip üniversite eğitimlerini buna göre özelleştirmeleri gerekebilmektedir.
Medya Bölümü Hangi Üniversitelerde Okunur?
Her üniversitenin eğitiminin kendine has ve nitelikli olduğunu umarak, bu kısımda Türkiye’nin önde gelen medya bölümü eğitimcilerini örneklendireceğiz. Türkiye’ye bakıldığında medya bölümlerinde İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Koç Üniversitesi’nin başı çektiğini söyleyebiliriz. Bilgi Üniversitesi, habercilik ve sinema ekseninde klasik medya anlayışına daha yakın bir eğitim sunarken Koç Üniversitesi ise tasarım ve dijital sanat ağırlıklı bir eğitim sunmakta. Tam da bu açıdan, kişinin medya okumak istiyorsa kendini ileride nasıl bir yerde görmek istediği önem teşkil ediyor: Bir haber kanalında gündem yorumlarken mi, sahada haber yaparken mi, bir moda dergisinde içerik üretirken mi yoksa bir reklam filmini yazıp yönetirken mi?
Nihayetinde söyleyebiliriz ki Medya ve medyaya dair bölümler; yerleşik algıdaki gibi altı boş ya da sonucunda iş bulması zorlayan değil; sadece geniş ölçekte bin bir çalışma ihtimali sunan ve esnek bir eğitim sürecine tabiidir. Her öğrencinin hayallerindeki mesleği yapması gerektiğini savunarak, medya bölümü ile ilgili soruları giderebildiğimizi umuyoruz.
İlginizi çekebilir: Sinema Mezunları Ne İş Yapar? Hangi Sektörlerde Çalışır?