Sunumlar eğitimin ve mesleki hayatın her alanında önemli bir yere sahiptir. Belirli bir amaca yönelik, görsel iletişimin önemini belirtirler.
Yapılan sunum ne kadar etkili olursa, düşünceleriniz vermek istediğiniz bilgiler o derecede karşı tarafa ulaşır. Gittiğiniz seminerlerde, bazı konuşmacıların sunumlarından çok etkilendiğinizi fark edersiniz. Belki de böyle bir sunumu asla yapamayacağınızı düşünürsünüz. Oysa ki imrenerek baktığımız konuşmacılar da doğuştan bu yetenekle dünyaya gelmediler. Kendinize haksızlık etmeyin! İyi bir sunum için yapılması gerekenleri öğrenerek daha iyisini siz de yapabilirsiniz.
1) Sunum kaygısı mı, o da ne?
İyi bir sunumun amacına ulaşması için geçmesi gereken basamaklardan belki de en önemlisi “kaygı”. Bütün materyaller hazır ve herkes sizin sunumunuzu sabırsızlıkla bekliyor. Fakat siz günlerdir uğraştığınız sunum için şu an çok endişelisiniz, yapamayacağınızı düşünüyorsunuz. Siz bu negatifliğe kapıldıkça vücudunuz tepki vermeye başlıyor, eliniz, ayağınız titriyor, kalbinizin hızlı atışını hissediyorsunuz sonra…
Az önce hepimizin yaşadığı bir anıdan bahsettim aslında. Dediğim gibi kaygı hepimizin yaşadığı bir duygu. Gayet normal…
Bu durumu iyi hale çevirmek de elimizde. Kaygı bir yönde olumlu etki yapar. Yapacağımız sunumun ciddiyetini kavratır. Ciddiyeti kavranmayan bir işin başarılı olması mümkün değildir. Ayrıca sunum esnasında yaşadığınız kaygının çok az bir bölümü dinleyici tarafından fark edilir ve bu da sunumun kalitesini düşürmez. Küçük bir kaygı belirtisini, büyük bir soruna dönüştüren konuşmacının kendisidir .
2) Her sunum bir amaca yöneliktir.
Sunum hazırlanmadan önceki aşamadır. Bir sunumun hangi amaca yönelik olacağının belirlenmesi sunumun gidişatına yön verir.
*Bilgilendirme: Bilgilendirme amacı taşıyan sunumlarda temel düşünce dinleyicinin bilgi seviyesini arttırmaktır. Sunumda daha çok nesnel veriler verilir. Bir fikir aşılamaktan daha çok konu detaylandırma esastır.
*İkna Etme: İkna etme amacı taşıyan sunumlarda temel düşünce dinleyiciye bir fikri kabul ettirmektir. Bilgi verilen fikrin kabul görmesi için kanıtlar, istatiksel bilgilerin sunum içerisinde verilmesi gerekmektedir.
*Eğlendirme: Bir sosyal etkinlikte eğlendirmek amaçlı yapılan ciddiyetin minumum seviyede olduğu sunumlardır. Sunumda mizahi yön ağırdır.
3) Sunum üç aşamalıdır.
Sunumda en önemli aşama planlamadır. İyi bir planlamayla katılımcılara sunulmak istenen bilgiler doğru bir şekilde aktarılır. İyi bir taslak sunumun gidişatı için çok önemlidir. Sunumun gelişme bölümündeyken giriş ve sonuç için aklınıza daha iyi fikirler gelebilir. Bunları taslak olarak kaydetmek sunumun kalitesini arttıracaktır. Ayrıca sunumun bir örneğini dinleyicilere vermek de faydalı olacaktır.
Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden söz ettik biraz da bunlara değinelim.
*Giriş bölümü :
Etkileyici bir giriş dinleyicinin dikkatini konuya toplamasını sağlar. Bu da verilmek istenen mesajın tam anlamıyla kavranmasını sağlayacaktır.
Bir soru sorarak başlamak etkili bir sunum için önemli bir ayrıntıdır. Ya da yaşanmış bir hikayeyle giriş yapmak hem sizi rahatlatır hem de dinleyicilerin dikkatini toplamaya yardımcı olur.
Giriş bölümünde sunumun ne hakkında olacağını sunum sırasında ne tür mesajlar verileceği belirtilir. Bugün …. Hakkında konuşma yapacağım gibi sıradan cümlelerle başlangıç yapmayın.
*Gelişme bölümü
Sunumunuzun gelişme bölümünde vermek istediğiniz önemli konuların verileri yer almalıdır. Gelişme bölümünde ifadelerinize inandırıcılık kazandırın, karmaşık olan bölümlerde daha basitleştirerek anlatın, öyküler ve örneklerle sunumunuzu destekleyin.
*Sonuç bölümü
Sonuç bölümünde sunumunuzda ele alınan konuları ve mesajı hatırlatın. Bir çağrı yapın. Girişle bağlantı kurun ama sözü dolandırmayın. Aniden durmayın ya da özür ifadeleri kullanmayın.
4) Organizasyon bizim işimiz!
*Görseller
Görsel araçlar sunumunuzu güçlendirir. İyi bir sunumu eksiksiz bir sunuma dönüştürür. Sunumu konuşma/ konferanstan ayıran özellik görsel ile desteklenmesidir. Powerpoint slayt kullanımını bu amaç için renk, hareket ve sesi slayt çerçevesinde bir araya getirici özelliğinden çok uygun olsa da fazla cümlelerle yazılı bilgi içermemesi koşuluyla etkindir.
*Etkileşim
Etkileşimin amacı dinleyicilerin dikkatini üzerinize çekmektir. Unutmayın sahnede dikkat odağı olarak sadece siz varsınız.
Etkileşim bir çok yolla gerçekleştirilebilir. Birkaç örnek vermek gerekirse ;
-soru/anket
-beyin fırtınası /sıralama/gruplandırma
-grup çalışması
*Sahne
Sahnede dikkat odağı sizsiniz. O yüzden beden dilini etkili kullanmalısınız. Sunumun başında heyecanlı olmak gayet normaldir. Göz teması kurmanız dinleyicinin dikkatini toplamasına yardımcı olur. Mevcut görsel ve işitsel araçları kullanarak sunumunu zirveye taşıyabilirsin. Sunum bitiminde sorulacak sorulara verilecek cevaplarda etkili bir sunumun son vuruşu olacaktır. Her şey senin elinde!
Yazan: Özlem Duran