E-ticaret günümüzün en ilginç ve sıkça karşılaşılan alanı olmakla birlikte gittikçe yaygınlaşan bir alanıdır. Staj arayışında iken fark ettiğim ve ilgimi cezbeden bu alanda sık sık duyduğum ve oldukça merak ettiğim iki terim hakkında araştırmalar yaptım. Bu yazımda konuyu benim gibi bilmeyen veya kaçıranlar için B2B ve B2C arasındaki farklardan, benzerliklerden örneklerle bahsedeceğim.
Öncelikle bu iki terimde birer iş modelidir ve işletmeler tarafından birçok faktöre bağlı olarak ikisi birlikte veya ayrı ayrı da kullanılabilir. Hizmet vermek istedikleri kitle, sektör veya ürün özellikleri itibariyle kendilerine uygun olan modeli seçebilirler.
B2B Modeli Nedir?
İlk başlarda duyduğumuzda sanki bir şifreymiş gibi gelse de kulağa aslında işletmeler için büyük önem arz etmekte. İngilizce çevirisi Business to Business olan bu terim türkçe karşılığı ise işletmeden işletmeye demektir. Buradaki müşteri kavramı aslında şirket olarak belirlenmiştir. En sık kullanılan alana örnek vermek gerekirse üretici ve hammadde tedarikçisi arasında görülür. İçerisinde birçok parçanın bulunduğu bir ürünün üretiminde her bir bileşen için birçok da tedarikçi bulunur. Bu durumda üretim yapan şirketlerin neredeyse hepsinde B2B modeli uygulanır.
B2B modelleri yukarıda da bahsettiğim gibi bir üretim sistemi içinde kullanılabildiği için büyük satışlar ve gelir sunarken aynı zamanda işletmelerin ilişkilerinin de uzun sürmesini sağlar. Negatif bir yönünden bahsetmek gerekirse de genelde üreticilerin bir tedarikçiye karar vermesi ve anlaşma sağlaması birçok faktörden dolayı uzayabilir. Bu nedenle uzun süren anlaşma ve satış döngüsü B2B’nin eksilerindendir.
B2C Modeli Nedir?
Konu e ticaret olunca bir diğer kafa karıştıran terim ise B2C terimidir. B2C ingilizce açılımıyla Business to Consumer demekken türkçeye işletmeden tüketiciye olarak çevrilmiştir. Bu modelde işletmeler ürün veya hizmetlerini direkt olarak tüketicilerine sunarlar. Bu modelde tüketici bizzat kendisi alışveriş yapar. B2C modeli ile hizmet verilen işletmelerde günümüzde genellikle sanal e-ticaret uygulamaları ve web siteleri kullanılır. Şirketler isterse bu ürünleri isterlerse kendilerine ait web sitelerinden isterlerse hepimizin günlük hayatta kullandığı çeşitli e ticaret uygulamalarından bizlere ulaştırırlar.
B2C’nin en cazibeli noktası ise dünyayı tam tabiri ile avucunuzun içine almamızı sağlamasından gelir. Küçük veya büyük bir işletme bile olsanız sizler için artık dünyada nerede olursa olsun her bir tüketici müşteriniz haline gelir. Bu noktada sanal yollarla gerçekleşen alışverişler müşterilerle alakalı birçok veri sunar. Buda bir başka fayda sunar. Bu fayda ise artık müşteri profilinize göre pazarlama stratejilerinizi daha doğru kurabilir olmanızdır. Son olarak eklemek istediğim artısı ise işletme sahiplerini birçok masraftan kurtarmasıdır. Günümüzde sosyal medyada da sıklıkla karşılaştığımız gibi insanlar artık bir dükkan tutmak, işçi çalıştırmak, fatura gibi birçok tatsız ve maliyetli detaylara maruz kalmaktan kurtularak işletmelerini e-ticaret dünyasına taşıyorlar. Tabi aralarında birçok fark bulunan bu modeller işletmeler ve muhattapları kapsamında yukarıda belirttiğim birçok faydaları da sunuyorlar.
B2B ve B2C Arasındaki Farklılıklar
- En önemli farklılık bu modellerin arasındaki satış hacmidir. B2B modelli işletmeler genelde büyük hacimli satışlar veya alımlar yaparken B2C modelinde bu hacim çoğunlukla küçüktür.
- Bir diğer farklılık ise B2B modelinde yapılan araştırmalar ve uzun pazarlıklar sayesinde sürecin uzun ve haftalara aylara ayrılmış bir zaman dilimini kapsar iken B2C modelinde ise bu süre çok daha kısadır. B2C modelinde tüketiciler genellikle kısa sürede karar verirler.
- Yukarıda da açıkladığım gibi B2B modeli için en iyi örnek tedarikçiler ve üreticilerdir. Bu noktada uzun araştırmalar sonucu belirlenen tedarikçi ile uzun bir iş ilişkisi kurulur ve siparişler sık sık ve düzenli olarak tekrarlanır. Fakat B2C modelinde tüketici aldığı ürünün yenisini almaz veya bu siparişini düzenli olarak tekrarlamaz.