Sürdürülebilir bir gelecek için tekrar kullanıma yönelik kelimeler sıkça gündeme geliyor. 3R kuralı reduce, reuse, recycle kelimelerinden oluşmaktadır; yani azalt, tekrar kullan ve geri kazandır kuralı. Bu yazımda daha sürdürülebilir bir gelecek için 3R kuralının anlamını ve üretimde nasıl kullanıldığını inceleyeceğim.
Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Üretim Nedir?
Sürdürülebilirliğin anlamına en basit şekilde; bulunduğumuz zamandaki ihtiyaçlarımızı, gelecek nesillere zarar vermeyecek şekilde karşılamak denebilir. Sürdürülebilirlik sınırları olmayan bir konudur. Sürdürülebilirliği anlamak için ekonomi, toplum ve çevrenin, sürdürülebilirliğin 3 boyutu olduğunu ve hepsinin birbirine bağlı olduğunu söyleyen bir Euler diyagramı oluşturulmuştur. Bu 3 boyutun kesiştiği noktalarda ise katlanabilirlik, adillik, yaşanabilirlik ve sürdürülebilirlik bulunmaktadır.
Sürdürülebilir üretim ise üretim için kullanılmış ürünlerin tekrar kullanılmasını hedefleyen bir üretim şeklidir. Bu sayede çevreye verilen zarar ve hammadde kullanımı mümkün olduğu kadar azaltılır, döngüsel ekonomi benimsenmiş olur, toplum için daha sağlıklı bir çevre yaratılır. Ayrıca tüketicilerin de sürdürülebilir üretime önem veren şirketleri tercih ettikleri, son yıllarda daha çok gözlemlenmektedir.
3R kuralı ve sürdürülebilir üretimi birleştirerek hammadde kullanımını azaltmak, kaynakları tekrar kullanmak, çevreye geri kazandırmak ilkeleri oluşturulmuştur.
Azalt
İlk ilke olan azalt ile üretilen atık miktarını azaltmak hedeflenir. Azaltmaya gidilebilmesi için hammadde ve miktar seçiminin daha dikkatli yapılması gerekir.
Tekrar Kullan
İkinci ilke olan yeniden kullanım ile oluşan atığın tekrardan üretimde kullanılmasını hedefler. Atıklar potansiyel kaynaklardır [1].
Geri Kazandır
Üçüncü ilke olan geri kazandır ile ise üretim için tekrar kullanılmayacak durumda olan ürünlerin geri dönüştürülmesi veya ısı geri kazanımı hedeflenir. Geri dönüşüm malzeme ve ısı olarak ikiye ayrılabilir.
Bu kurallar sayesinde sürdürülebilirliğin 3 basamağı olan ekonomi, toplum ve çevre boyutlarını göz önünde bulunduran bir üretim yapılmış olur. Daha az atık ve emisyon üretilir, tesislerde oluşan yoğunluk azaltılır, ekonomik kalkınma ve sürdürülebilirlik için adımlar atılmış olunur, toplum bilinçlendirilir. [2]
Bu ilkeler üretim dışında günlük hayatta da kullanabileceğimiz daha bir çok duruma uyarlanabilir ve sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda çeşitlendirilebilir.
Türkiye’nin en büyük şirketlerinin değerlerini nelerin oluşturduğunu, toplum için hangi sosyal sorumluluk hareketleri başlattıklarını öğrenebileceğin ve birbirinden değerleri sürdürülebilirlik projelerinin detaylarını dinleyeceğin Social Awareness Career Summit ile kariyerine yön vermek için hemen kayıt ol!
Referanslar:
Turhan, E., Kartum, G., & Özdemir, Y. (2018). Sürdürülebilir Üretim ve İşletme Uygulamaları. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-15.
İlginizi çekebilir: Kurumsal Sürdürülebilirlik Nedir?