Sporun Dijitalleşmesi: Espor

Elektronik sporlar, özellikle son on yıldır popülerliğini artırmaya ve daha geniş kitlelere ulaşmaya büyük bir hızla devam ediyor. Bu ilgi; elektronik sporların farklı organizasyonlar ve kişiler tarafından daha çok keşfedilmesini, daha büyük yatırımların kaynağı olmasını ve kapsamlı organizasyonların düzenlenmesini sağlıyor. Peki tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ilgiyle takip edilen espor, nasıl geleneksel sporların bile zaman zaman önüne geçecek bir hale geldi? Dijitallik hayatımızın her alanına girerken geleneksel spor ve rekabetçi oyun anlayışını nasıl etkiledi? Espor kavramı üzerinde duracağımız yazımızda bu soruların da cevabını arıyor olacağız, iyi okumalar!

Elektronik spor

Dijital bir çağda yaşarken teknolojik eğilimler, hayatımızın her alanında etkisini sürdürüyor. Elektronik spor kavramı ise günümüz teknolojilerine sahip olmadan çok önce, 1980’li yıllarda “arcade” isimli oyun makineleri ile gelişmeye başladı. Bu oyun makineleri ile karşılıklı ve yarışır şekilde oynanan dijital oyunlar, espor kavramının olmazsa olmazı olan “rekabetçi oyun anlayışı”nı doğurdu. Bireysel veya takım halinde rekabet ederek kazanan olmanın hedeflendiği bu anlayışta o zamandan bu zamana sistemler ve metotlar gelişti. En sade tanımıyla espor; dijital video oyunlarının organize edilmiş bir yarışmada rekabetçi olarak oynanmasıdır. Oyun türlerine göre bireysel olarak veya takım halinde mücadele edilebilir. Elektronik sporlarda esporcular bilişsel düzeyde büyük bir iş ortaya koyarken ince motor becerilerini de sürekli ve yüksek hızda kullanmaya devam ederler. Espor kavramı ve esporculuk, yarışmalarda profesyonel düzeyde oynanan oyunu ve bunu gerçekleştiren oyuncuları ifade eder.

Espor yarışmaları hem tüm dünyada hem de ülkemizde oyun/oyuncu toplulukları tarafından ilgiyle takip edilmektedir. Esporun popülerleşmesi geleneksel spor kulüplerinden büyük kitlelerce takip edilen yıldız sporculara kadar birçok kişinin de ilgisini çekti. Özellikle son zamanlarda NBA yıldızı Zach LaVine’in, Neymar ve Antoine Griezmann gibi ünlü futbolcuların video oyunlarına olan meraklarını sosyal medya paylaşımları aracılığıyla kolaylıkla görebiliyoruz.

Peki espor son 10 yılda neden bu kadar popülerleşti?

Daha önce de bahsettiğimiz gibi video oyunlarına olan ilgi 1980’li yıllarda başladı ve her geçen yıl hızla arttı. Özellikle 2010 yılından itibaren sektörde önemli gelişmeler yaşandı ve espor gittikçe gelişmekte olan bir yapıya sahip oldu. Teknoloji çağı dediğimiz bu çağda telefon ve bilgisayarlardan oynanan basit düzeydeki oyunlar, işin profesyonel kısmı için ivme kazandırdı. “Y Kuşağı” ve özellikle de “Z Kuşağı”nın oyun dünyası içine doğması, küçük yaşlardan itibaren çeşitli online oyunlar oynamaları ve oyun sektörünün de profesyonel bir sektör haline geliyor olması işin kilit noktasını oluşturdu. Resmi oyun ligleri, büyük kulüpler ve önemli oyuncularla birlikte oyundaki rekabet durumu izleyicilerin de bu rekabete katılması durumunu ortaya çıkardı. Bu da tıpkı geleneksel sporlarda olduğu gibi esporun da taraftarlarının sayısını arttırdı. Öyle ki espor, kimi zaman geleneksel sporlardan bile daha fazla ilgi gören organizasyonların odağı oldu. Kavram ve alan olarak çok da yeni olmamakla birlikte temeli yavaş yavaş yerine oturmakta olan espor; çeşitli kulüpler, kişiler, organizasyonlar ve yayın organlarının da önemli odak noktası oldu. Twitch gibi yayın platformları da oyunu izleme ve öğrenme, topluluğa katılma noktasında önem taşıdı. Üstelik bazı profesyonel oyuncuların da yayın yapması yine sektörün çoğu alanına katkı sağlayan ve sektöre insan çeken noktalardan biri oldu.

Büyük spor kulüplerinin espor kulüplerinin de açılması, espor anlamında da derbilerin yaşanması ve ünlü şarkıcılardan sporun yıldızlarına kadar çoğu kişinin sektörün içine giriyor olması esporun gün geçtikçe büyümesinin önemli sebeplerinden biri oldu. Örneğin; Michael Jordan, Ronaldinho, Will Smith, Drake, Mesut Özil gibi isimler espora yatırım yapan yıldızlar arasındalar. Aynı zamanda esporun yalnızca bilgisayarlar üzerinden, fiziki bir çaba sarf etmeden yapıldığı düşüncesi de hem oyuncu hem izleyici kısmında yönelimin önemli sebepleri arasında olabilir. Fakat durum bazen fiziksel bir spor yapmaktan da daha zor olabilir, dışarıdan gözüken işin çok basit tarafı diyebiliriz. Geleneksel sporlardan ise özellikle futbolun FIFA ile geldiği nokta, sporun dijitalleşmesi ve ilginin buraya doğru hızla yönelmesi anlamında oldukça önemli bir örnek.

Oyun türleri

Espor kavramı kendi içinde belli kısımlara ayrılır. Oyun türleri; oyunun bireysel veya takım halinde, çeşitli koridorlar/haritalar aracılığıyla ve nasıl bir sistemle oynanacağını belirleyen yapıdır. Peki bu oyun türleri nelerdir? Tek tek ele alalım.

• MOBA (Massively Online Battle Arena/Çevrim İçi Çok Oyunculu Savaş Alanı): Genellikle beş kişiden oluşan iki rakip takım, üç ana koridorun oluşturduğu bir harita üzerinde rakiplerinin enerji kaynaklarını yok etmeye çalışır. En popüler oyunlardan League of Legends bu türe dahildir.

• FPS (First Person Shot/Birinci Şahıs Nişancı): Oyuncu oyunu sanal karakterin gözünden görür. Hızlı karar verme, refleks, kontrol ve takım yönetimi bu tür oyunlar için olmazsa olmazdır. En popüler oyunlardan CS:GO bu türe dahildir.

• RTS (Real Time Strategy/Gerçek Zamanlı Strateji): Oyuncu bu tür oyunlarda belli başarılar elde ederek bir ordu kurar ve rakip ordular karşısında zafer kazanmaya çalışır. Age of Empires bu türe dahildir.

• Fighter (Dövüş): Oyuncu seçtiği sanal karakter ile diğer oyuncunun seçtiği sanal karakter karşısında zafer kazanmaya çalışır. Genellikle birebir oynanır. Bir neslin efsanesi olan Street Fighter bu türe dahildir.

• Sports (Spor): Geleneksel sporların dijital ortama uyarlanmış halidir. Futbolda FIFA, Amerikan futbolunda Madden bu türe dahillerdir.
• MMORPG (Massively Multiplayer Online Role Playing Game/Devasa Çok Oyunculu Çevrim İçi Rol Yapma Oyunu): Oyuncunun herhangi bir sunucuya bağlanarak farklı karakterlere büründüğü türdür. World of Warcraft bu türe dahildir.

Görüldüğü gibi espor kendi içinde dahi pek çok katmana ayrılan bir yapıya sahip. Espor takımlarındaki işleyiş ise her oyuna ve oyunun gerektirdiği oyuncu/koç sistemine göre değişiklik gösteriyor. Burada bizim dikkatimizi en çok çeken kısım sporun dijitalliği ve işlerin bu noktada hızla büyüyor olmasıydı. Peki, sizin elektronik sporlara bakışınız nasıl? Desteklediğiniz bir futbol veya basketbol takımının yerini bir espor takımı alabilir mi? Yakın gelecekte bu soruların cevaplarına hem kişisel hem de kitlesel olarak ulaşmayı heyecanla bekliyoruz!

İlginizi çekebilir: Pratfall Etkisi: Hatalarınızla Markanızın Reklamını Yapın

Youthall’u takip et iş ve staj ilanlarını da kaçırma!