Gün geçtikçe gelişen teknoloji bizlerin hayatına yeni bir kavram daha ekletti. Çoğu kaynak tarafından “4. Sanayi Devrimi” olarak kabul edilen Endüstri 4.0, hem bizler hem de iş dünyası için bir çağ atlattı diyebiliriz. İlk defa 2011 yılında Almanya’da bir fuarda adını duyduğumuz bu kolektif terim aslında bir süreçtir. Temel amacı tabanında bulunan ileri teknolojiyi kullanarak sanayiyi daha da dijitalleştirip, ilerleyen yeni nesil teknoloji ile orantılı bir şekilde geliştirmektir. Bunun yanında bir hedef haline gelen Endüstri 4.0; yaşamsal mekanizmaları, makineleri ve bilişim teknolojilerini birleştiren ve beraber işlemesini sağlayan bir sistemdir. İçinde barındırdığı her bir veriyi işleyen, raporlaştırmasına yardımcı olan ve en önemlisi de zamandan kazandıran, bunu yaparken de verimliliğinden ve elde edilen verilerinden asla ödün vermeyen bir devrimdir de. Önümüzdeki 15-20 yıl içerisinde her alanda uygulanmaya geçileceği varsayılan bu devrimi Almanların yapmış olduğunu bilsek de ABD, Çin, Japonya gibi ülkeler de son derece yakinen desteklemektedir.
Endüstri 4.0 Yapısı
Sanayi alanında yeni bir çağ başlatan, kırılma noktası olarak kabul edilen bu yeni terim üç temel kısımdan oluşmaktadır.
Nesnelerin İnterneti (IOT)
Mekanik sistemler, bilgi işlem cihazları, makineler veya teknolojik nesnelerin insan müdahalesine ihtiyaç duymadan içerisinde barındırdığı verileri aktaran sistemdir.
Hizmetlerin İnterneti (IOS)
Teknolojik altyapı ve internet erişimi ile tüketicinin bir araya geldiği ve hizmetin sağlandığı sistemlerdir.
Siber-Fiziksel Sistemler (CPS)
Tek başına idare eden, sanal dünya ile fiziksel dünya arasında sensörleri sayesinde bir köprü haline gelmiş olan sistemlerdir.
Endüstri 4.0 Prensipleri
- Karşılıklı Çalışılabilirlik
- Sanallaştırma
- Özerk Yönetim
- Modülerlik
- Hizmet Oryantasyonu
- Gerçek-Zamanlı Yeteneği
Endüstri 4.0 Uygulamaları ve Örnekleri
Yeni bir devrim yaratan bu kolektif terimin tahmin edersiniz ki işlenmesi ve hayata geçirilmesi de bir o kadar detaylı ve karmaşıktır. Yapay zeka, akıllı şehirler, büyük veri (big data), blockchain, iki ve üç boyutlu sistemler, enerji gibi daha sayılacak birçok alt dalı bulunan Endüstri 4.0 sistemini uygulamaya başlamak için ilk olarak stratejiyi belirlemek gerekir. Ardından sırasıyla iş modelinin yeniden ve uygun şekilde tasarlanması, transformasyon tasarımı/planlaması ve son olarak da bu verilerin sisteme geçirilmesi ile oluşmaktadır.
Üst paragrafta belirtmiş olduğumuz alt dalların da uygulama alanında oldukça etkisi vardır. Örneğin büyük veri (big data); var olan büyük ve geniş veri havuzundan yararlı ve yararlı olmayan tüm maddeleri içeren bir alandır. Çoğu zaman kaynak olarak kullanılmasında yardımcı olan bu verileri sistemlere sunar ve işlenmesine yardımcı olur. -Bunun haricinde akıllıca davranılıp yazılımlar ile birleştiren, raporlamaları saklayan da bir alt yapıdır.-Farklı bir örnek verecek olursak, günümüzün popülerleşen bir diğer kavramı olan Blockchain de bir veri kayıt sistemidir. Son derece şeffaf, açık ve veri tabanı ile sıkça karıştırılan bir kavram olsa da şifrelenmiş, kaydedilmiş tüm verileri takip edilebilecek bir alt yapıdır.
Örnekler: Bulut bilişim sistemleri, akıllı fabrikalar, otonom robotlar, 3D yazıcılar, yatay ve dikey entegrasyonlar, simülasyonlar, e-ticaret, fintech, nanoteknoloji, yenilenebilir enerji, yapay zeka…
Endüstri 4.0 Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları:
- Yüksek verimlilik
- Çevre dostu ve sürdürülebilir kaynaklar
- Esnek üretim
- Maliyetin az, işleyişin çok olduğu bir sistem
- Güvenilir, tutarlı ve son teknoloji
- Kazanç getiren ve pazarı her zaman takip eden
- Yeni iş modelleri ve aktarımı
Dezavantajları:
- Geleneksel mesleklerin ilerleyen zamanda yok olması
- Gelişen teknoloji ile makinelere bağlı iş
- Makineleşme sonucu işsizlik
- Olası durumlarda alınabilecek riskler
- Verilerin kaybolması durumunda oluşacak aksaklıklar
- Geç uyum sağlama
Yaşadığımız son iki yılda olağanüstü pandemi koşulları nedeniyle Endüstri 4.0 kendini daha da geliştirmiş ve bizlere önemini göstermiştir. Sonuç olarak teknoloji her an gelişmekte ve biz insanlar ona uyum sağlamaktayız. Hem iş hem de yaşam konusunda yeni bir çağ haline gelen Endüstri 4.0 için sizce bizi gelecekte neler beklemektedir?
İlgini Çekebilir: Endüstri 4.0 Nedir?