Günümüz teknolojisiyle beraber zaman değiştikçe karşılaştığımız yeni kavramlar da değişiyor. Bundan birkaç sene önce internet, sosyal medya, sanal ağ gibi şimdi kulağa basit gelen kavramlar ne kadar ilgi çektiyse bugün de dijital ebeveynlik, nesnelerin interneti, sunucular, alan adları, dijital melezlik, ağ toplumu, büyük veri gibi daha karmaşık kavramlar ilgi çekiyor. Bu kavramlar gözümüzü korkutmasın çünkü onları anlayabilmek ve öğrendiklerimiz sonucunda veri güvenliğimizin yararına hareket edebilmek sandığımız kadar zor değil.
Hadi şimdi gelin, hep beraber big data (büyük veri) kavramının ne anlam ifade ettiğini ve nerelerde kullanıldığını inceleyelim!
Big Data Nedir?
Sürekli bir veri akışını ifade eden big data kavramı, tam anlamıyla kaynaklardan alınan karmaşık ve büyük veri yığınlarını ifade eder. Kaynaklar ise internette dolaşırken ardımızda bıraktığımız izler, tüketici profilleri, uygulama izinleri ile birlikte şirketlerin işlediği veriler ve daha birçok farklı veri topluluğunun birleşiminden oluşabiliyor.
İnternet, çok büyük bir pencereden bakıldığında kocaman bir veri yığınıdır diyebiliriz. Her saniye milyonlarca hatta belki de milyarlarca veri giriş çıkışı yapılıyor ve bu verilerin doğru kullanılıp doğru işlenmesi bir çöp yığınını ortadan kaldırmakla eşdeğer hale geliyor! İşte big datanın gerçek anlamda büyüklüğünü de burada anlıyoruz. Big data ile internetteki veriler farklı amaçlar için toplanıyor, reklamların doğru tüketici profilleri ile doğru zamanda karşılaştırılması sağlanıyor, gerçek veriler büyük çaplı anket araştırmaları ve yeni tüketim araçları için kullanılıyor ve artık verinin doğru şekilde işleniyor olması satış yapmanın ve farklı profillerin alışkanlıklarına ulaşabilmenin en büyük yardımcısı haline geliyor. Son zamanlarda da nesnelerin interneti bu amaca hizmet eden yegâne veri sağlayıcılarından biri olma yolunda hızla ilerliyor.
Big datanın yardımcıları bunlarla sınırlı değil. Veri akışının en olağan şekilde işlemesi için 5 farklı bileşene de sahip:
- Değer(Value)
Büyük bir öneme sahip olan değer bileşeni, big datanın kullanıcılarına bir değer katıyor olabilmesidir. Örneğin reklam sağlayıcısı;, yalnızca tüketici profillerinden ziyade hedef kitlesinin yaşam alışkanlıklarını, seyahat alışkanlıklarını ve demografik bilgilerini de öğrendiği takdirde reklamları daha başarılı olacak ve şirketin değeri de buna bağlı olarak artacaktır.
- Çeşitlilik (Variety)
Big datanın sunduğu veriler farklı formatlarda olabiliyor. Yani tek bir türden veri bütünlüğünden söz etmek şöyle dursun, veriler arasında büyük oranda bir çeşitlilik söz konusu. Burada da önemli olan verilerin tüketiciler için en uygun formlara dönüştürülebilmesi oluyor.
- Hız (Velocity)
Hızın daha büyük bir öneme sahip olduğu son zamanlarda verilerin büyüklüğüyle beraber veriye ulaşma ve işlenme hızının artması big datanın önemli bileşenlerinden biri haline geliyor.
- Veri Büyüklüğü (Volume)
Veri büyüklüğü hayal edemeyeceğimiz kadar büyük boyutlara ulaşabiliyor. Bu durum farklı amaçlar için farklı sonuçlar doğursa da ne yazık ki kimsenin inkâr edemeyeceği bir saklama sorunu oluşturuyor.
- Doğrulama (Verification)
Burada güvenlik konusu devreye giriyor. Veriler işlendiği sırada kaynağın gizliliği, verinin görüntülenme ve saklanması şartları gibi konular bu bileşenin ana unsurlarıdır.
Big Datanın Kullanım Alanları
Hükümetler, vatandaşları hakkındaki bilgileri saklamak ve bu bilgileri işlemek için big datayı kullanmak zorundadırlar. Burada veri büyüklüğü çok önemli bir noktada durur çünkü vatandaşlık verileri dışında yayın kanalları gibi farklı kaynaklar da büyük önem arz eder. Ulaşım sektörü de big datayı sıklıkla kullanır. Haritalar ile aktarılan trafik yoğunluğu, farklı ulaşım mekânlarındaki araç trafiği gibi verilerin işlenmesi hayati önem taşımaktadır. Sağlık sektörünün veri işlemesine hepimiz son zamanlarda tanık oluyoruz. Aşı, hastalık gibi bilgilerin kullanıcı profillerinden alınıp işlenmesi sağlık sisteminin kusursuz işlemesine yardımcı oluyor. Uzun zamandır hayatımızda olan ve big datayı sıklıkla kullanan bir başka alan ise perakende sektörüdür. Doğru reklamları doğru tüketicilerin karşısına çıkarmak, satılan ürünlerin takibini yapmak, kişilerden alınan farklı verilere göre yeni ürünler ortaya koymak perakende sektörünün big data ile olan vazgeçilmez etkileşiminin birkaçıdır.
Eğer big data hakkında daha fazla bilgi almak ve veri bilimi hakkında ufkunuzu genişletmek istiyorsanız 18 Kasım tarihindeki Data Science Career Summit’e göz atmayı unutmayın! Etkinliğe kayıt için son gün 17 Kasım!
İlginizi çekebilir: Veri Bilimi Nedir? Veri Bilimi Nasıl İşler?