Tükettiğimiz ürünler ve gördüğümüz reklamlar sayesinde hayatımızın her anında farkında olmasak da çeşitli algılara tabi tutuluyoruz. Bunlar pazarlama tekniklerinin bir parçası olmakla birlikte bilinçli bir toplumun oluşmasında da görev alabilirler. İşte bu noktada sosyal pazarlama devreye giriyor!
Sosyal Pazarlama Nedir?
Sosyal pazarlama; 1950’li yıllarda endüstrideki gelişmeler, artan nüfus ve getirdiği problemler ile birlikte ortaya çıkmış bir pazarlama türüdür. “İlk defa 1970’li yıllarda Philip Kotler ve Gerlad Zaltzman’ın “Sosyal Pazarlama: Planlı Sosyal Değişim Yaklaşımı” adlı makalesinde bir kavram olarak kullanılmıştır.”[1] Ürün merkezli bir pazarlama algısından ziyade birey ve topluma yönelik hizmet ve mesaj verilerek yapılan pazarlamaya, sosyal pazarlama denir. Toplumsal birlik ve beraberlik, toplumun refahını arttırmak gibi hedefler amaçlanır. Tüketicilerin davranışlarının pozitif yönde değişmeleri ve bilinçlenmeleri esas alınır.
Bu hedeflerin ilk amacı sosyal bir mesaj vermek iken kar yapma kaygısı daha sonradan gelmektedir. Ürünler arası bir yarıştan ziyade, ürünün verilmek istenen mesaja nasıl hizmet ettiği önem taşır. Sosyal pazarlama uygulayan şirketler aynı zamanda kurumsal bir sosyal sorumluluk da yapmış oluyorlar.
Sosyal pazarlamanın en çok kullanıldığı başlıca alanlar:
-
- Sağlıklı beslenme ve yaşam
- Bağımlılıklar ile mücadele
- Akran zorbalığı ve mobing
- Hakkında toplumsal bilinç uyandırılmak istenen hastalıklar
- Sürdürülebilirlik
Sosyal pazarlama ile farkındalık yaratmayı başarmış şirketler ve kişiler
1. Ice Bucket Challenge
Hepimizin hatırlayacağı gibi Ice Bucket Challenge, 2014 yazında viral olmuş bir akımdı. Bir ALS hastası olan Patrick Quinn tarafından başlatılan bu sosyal kampanya ile ALS hastalığının farkındalığı bir çok ünlü ve şirket tarafından da desteklendi. Bu challenge’ı yapmak için kafanızdan aşağı bir kova buzlu su döküp bunu sosyal medyadan paylaşmanız ve başka insanlara meydan okumanız gerekiyordu. Aynı zamanda ALS araştırmalarını yapan merkezlere bağış yapılması, ALS araştırmalarının hızlandırılması ve desteklendirilmesi ana amaçlardan biriydi. Bağımsız bir araştırmanın sonuçlarına göre 2014’te ALS Ice Bucket Challenge’dan sonra Amerika’da ALS hastalığı ile ilgili araştırmalar yapan “The ALS Association’ın” yıllık kazancı %187 oranında arttı. Bu sayede 2014’ü takip eden yıllarda ALS ile ilgili çığır açabilecek yeni tanı metodları ve tedavi yöntemleri bulunmuş oldu.
2. Tony’s Chocolonely
Hollanda menşeili bir çikolata firması olan Tony’s Chocolonely’nin bu yola çıkarkenki hedefi Batı Afrika’daki kakao çiftçilerinin uğradığı kölelik ve yasa dışı çalıştırılma şartlarını değiştirmek ve bu koşullara dikkat çekmekti. Ayrıca onlar, kölesiz çikolata üretiminin sadece kendi firmalarında değil bütün çikolata firmalarında olmasını sağlamak istiyorlar. Bu yolculuk ilk olarak gazeteci olan Tony’nin yani Teun van de Keuken’in çikolata endüstrisi hakkında araştırmalar yapması ile başladı. Bu araştırmaları yaparken öğrendiği bilgiler ışığında, çikolata endüstrisinde yapılan bu köleliği durdurmaya çalıştı ve çeşitli şirketlerle görüşmeler yaptı fakat bir sonuç alamayınca kendi “kölesiz” şirketini kurmaya karar verdi. Bu sayede endüstrinin dikkatini çekemese de tüketiciye farkındalık kazandırabilecekti. Tony’s Chocolonely, ambalajlarındaki yazılar ve çikolatasının deseni ile ilgi çekiyor ve çikolata endüstrisindeki ayrımcılığa dikkat çekiyor. Normal bir çikolata barında dikdörtgen ve eşit şekiller görürken, Tony’s de birbirinden farklı, bazen küçük ve eğri şekiller bulunmakta. Bu endüstrideki eşitsizliği sembolize etmektedir. Ayrıca çikolata barının alt kısmındaki şekiller de Ekvator’u ve kakao üretimi yapılan söz konusu ülkeleri sembolize etmektedir. Çokca ilgi toplayan Chocolonely barlar Dünya’nın en büyük sekizinci çikolata şirketi olmayı başarmıştır.
3. Toms: One For One
Blake Mycoskie, Arjantin seyahati sırasında gördüğü bez ayakkabılardan esinleniyor. Gözlemleri sırasında burada bulunan çocukların ve yetişkinlerin giyecek ayakkabıları olmadığını ve bunun yaşam koşullarını büyük ölçüde etkilediğini fark ediyor. Bu sayede sosyal bir girişim olan Toms yani Tomorrow’s Shoes’u kuruyor. One for One kampanyası ile çalışan Toms’un amacı, her alınan ayakkabı için Arjantindeki bir çocuğa ayakkabı hediye etmek. Stratejik partnerler ile daha sağlıklı ve eğitimli bir toplum için çalışmalar yapıyorlar. Toms bu girişimleri ile bu zamana kadar 100,000,000 ayakkabı satışına sahip ve elde ettikleri karın ⅓’ünü bağış amaçlı kullanıyorlar.. Bunun yanı sıra kişisel bakım ürünleri, bez çanta ve gözlük gibi ürünlerin satışı ile de ulaşamayanlar için temiz su ve sağlık kitleri gibi bağışlarda bulunuyor.
İlginizi çekebilir: Ağızdan Ağıza Pazarlama: Başkalarından Ne Kadar Etkileniyoruz?
Youthall’u takip et iş ve staj ilanlarını da kaçırma!
Referanslar:
[1] https://kenan-demirel.medium.com/sosyal-pazarlama-f962d0ea7c8