Non-Fungible Token yani “Takas Edilemeyen Jetonlar”, eşi benzeri olmayan, yeri doldurulamayan dijital varlıklardır. NFT sisteminde, tıpkı Bitcoin gibi coinlerde kullanılan blockchain sistemi kullanılır ancak NFT’nin Bitcoin’den farkı, bir karşılığı veya değişkeni olmamasıdır. NFT ile satılan dijital varlıklar eşsizdir ve değeri biz alıcılar ve satıcılar tarafından belirlenir. Non-Fungible Token, ilk olarak 2015’te ortaya çıkmıştır ve zamanla popülerlik kazanmıştır. En yaygın kullanım alanları sanat eserleri, bilgisayar oyunları ve “tweet”lerdir. Dijital dünyaya hızla ilginin artığı bugünlerde, bir sanatçı için NFT son derece faydalıdır. Sanatının dünyanın her yerinde duyulmasına yardımcı olur. Bu yüzden de NFT’lerin en sık kullanıldığı alan sanattır.
Blockchain teknolojisi sayesinde bu sanat eserleri orijinalliğini korur, böylece hem sanatçı hem alıcı için güvenli bir ortam oluşturur. Block zincir, en özet haliyle alıcı ve satıcı arasındaki dijital güvenliği sağlar. Örneğin, internet alışverişi yaparken gerçekleştirilen güvenli ödeme yöntemleri blockchain üzerine yapılır. NFT’lerin orijinalliğini teyit eden sistem blok zincirdir. Kısacası blockchain; bir hesap defterinin en güvenilir, kapsamlı ve dijital halidir.
NFT’ler nasıl üretiliyor ve satın alınıyor?
İsteyen herkes NFT oluşturabilir. Bunun için kripto para cüzdanı gerekir. NFT’ye dönüştürülmesi istenen dosya IPFS (Gezegenler Arası Dosya Sistemi) sistemine aktarıldıktan sonra, fiyatı ve aynı üründen kaç adet satılacağı belirlenir. Kripto para cüzdanına NFT’ler yüklendikten sonra da dijital deftere kaydedilir. NFT satmak ve satın almak için birçok platform mevcut. En yaygın platformlar OpenSea, Mintable, Rarible’dır. Platformların yanı sıra NFT müzayedeleri de alım satım için uygundur. Satıcı ve alıcının para cüzdanı arasında NFT’ler transfer edilebilir, satın alınan tekrar satışa çıkarılabilir. Bu şekilde NFT dünyasında yatırım yapılabilir. MP3, video, müzik, GIF, görsel sanat eseri ve hatta tweet bile satın alınabilir. Elbette aynı şarkı veya tablonun birden fazla insan tarafından satın alınması ‘‘eşsizliğini” sarsabilir ancak piyasayı alıcı ve satıcılar belirler. Örneğin, bir sanatçı olarak eserinizi bir kişiye satabilirsiniz (blokchain sayesinde o kişi, sizin hakkınızı ve isminizi koruyarak başkasına satabilir) veya dijital bir oyunda bir ürünü yüzlerce insana ulaştırabilirsiniz. Kısacası NFT sanal bir market gibidir, her ürün farklı miktarda ve fiyattadır ve bu tamamen satıcıya bağlıdır. Günümüzde, NFT bir sanatçı için muhteşem bir varlıktır. Bir tıkla ve milisaniyelik hızla sanatını tüm dünyaya açabilir. Sanatı aracılığıyla geçimini sağlayabilir. Tanınırlık sağlar, ve kabul edelim karşılığı olmayan eşsiz bir jetonla sanatı buluşturmak son derece havalı olabilir!
En bilinen NFT satışları
Bugüne kadar gerçekleştirilen en pahalı NFT eseri, Beeple lakaplı Mike Winkelmann’a ait. Beeple, ‘‘Everydays, The First 5000 Days’’ adlı eserini 69 milyon dolarlık rekor bir fiyata satmıştı. Beeple, NFT dünyasına son derece hakim biridir. ‘‘Everydays, The First 5000 Days’’ dışında, yüksek fiyattan birkaç eseri daha satıldı. Twitter kurucu ortağı Jack Dorsey, ilk tweetini 2.5 milyon dolara bir Türk’e satmıştı. Sosyal medya çağında dünyanın ilk tweetine sahip olmak güzel bir his olmalı. Aynı şekilde Elon Musk ve Cüneyt Özdemir de “tweet”lerini yüksek meblağlardan satmıştı. NFT, oyun dünyasında da kendine hatırı sayılır bir yer buluyor, birçok ürün bu şekilde satılıyor. Bazı müzisyenler de albümlerini bu yolla satışa çıkarıyor. Kısacası sanat, sosyal medya ve bilgisayar oyunları NFT yoluyla oluşturuluyor.
NFT’nin geleceği
Dünya gün geçtikçe dijitalleşiyor. Geçen sene NFT’lerin piyasa hacmi yaklaşık 200 milyon dolarken bu sene altı katına çıkması bekleniyor. Takas edilen tokenler son günlerde rekor hızda popülerleşti. Türkiye’de ve dünyada blockchainler için türlü yasalar düzenleniyor. Hemen her gün NFT’ler yeni alıcı buluyor. Kısacası NFT, gelecekte de hayatımızda yer tutacağa benziyor. Öte yandan NFT gibi blockchain teknolojisine sahip dijital öğeler, yüksek enerji tüketimine yol açtığı için son derece yüksek karbon emisyonları gerçekleştiriyor ve bu da çevrecilerin olumsuz eleştirilerine neden oluyor.
İlginizi çekebilir: Yeni Dünya ile Yüzleşme Zamanı: VUCA Dünyası