Hayvan deneyi, canlı bir hayvanın acı, ıstırap, kalıcı zarara neden olabilecek bir şeye maruz kalmaya zorlandığı herhangi bir bilimsel deney veya testtir. Hayvan deneyleri, evcil hayvanınızı veterinere götürmekle aynı şey değildir.
Laboratuvarlarda kullanılan hayvanlar, kendi iyilikleri için değil, kasten zarar görürler ve genellikle deney sonunda öldürülürler.
Hayvan deneyleri şunları içerir:
- Hayvanları zehirli gazları solumaya zorlamak,
- Hayvanlara potansiyel olarak zararlı maddeler enjekte etmek veya zorla beslemek,
- Kasten zarar vermek için hayvanların organlarını/dokularını çıkarmak,
- Anksiyete yaratmak için hayvanları korkutucu durumlara maruz bırakmak.
Bazı deneyler, testin bir parçası olarak hayvanın ölmesini gerektirir.
Hangi Hayvanlar Kullanılır?
Omurgalı hayvanlar (memeliler, kuşlar, balıklar ve amfibiler) ve ahtapotlar gibi bazı omurgasızlar, hayvan deneylerini düzenleyen Avrupa mevzuatında “hayvan” olarak tanımlanmaktadır. ABD’de sıçanlar, fareler, balıklar, amfibiler ve kuşlar, hayvan deneyi düzenlemeleri kapsamında hayvan olarak tanımlanmamaktadır. Bu, üzerlerinde deney yapmak için yasal izin gerekmediği ve herhangi bir istatistiğe dahil edilmediği anlamına gelir. Deneylerde kullanılan hayvanlar genellikle bu amaçla laboratuvar veya üreme tesislerinde yetiştirilmektedir. Atlar ve inekler, koyunlar ve domuzlar gibi diğer hayvanlar genellikle satıcılar tarafından tedarik edilir ve hayvan deneylerinde kullanılmak üzere yarış ahırlarından veya çiftliklerden gelebilir. Köpek ve kedi gibi başıboş hayvanların kullanımını engelleyen kurallar ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir.
Laboratuvarlar Nasıldır?
Laboratuvarlar hiçbir hayvanın yeri değildir. Tipik olarak, hayvanların kafeslerde, kümeslerde veya kutularında yaşamaya zorlandıkları, tam hareket özgürlüğü ve yaşamları üzerinde kontrolleri reddedilen steril, kapalı ortamlardır. Laboratuvarlardaki bazı hayvanlar, başkalarının refakatçisi olmadan kendi başlarına hapsedilir.
Cruelty Free Nedir?
Cruelty free, bir ürünün üretim sürecinin herhangi bir aşamasında hayvanlar üzerinde deney yapılmadığını, hayvanların hiçbir aşamada zulme uğramadığını ifade eder. Cruelty free ibaresi ürünün ve ürün içeriklerinin hayvanlar üzerinde test edilmediği anlamına gelmektedir. Deneysiz ürünlerin ambalajlarının üzerinde cruelty free yazısı veya küçük bir tavşan logosu yer alabilir. İbare ve logo ürünlerin deneysiz olduğunun garantisi değildir. Emin olmak için ürün içeriklerine bakmakta ve markaların test sistemlerine bakmakta fayda vardır.
Vegan Ürün Cruelty Free Midir? Cruelty Free Ürün Vegan Mıdır?
Vegan, ürünlerin hiçbir hayvansal içerik veya hayvansal yan ürün içermediği anlamına gelir. Cruelty free, ürün ve üründe kullanılan bileşenlerin, geliştirmelerinin hiçbir aşamasında hayvanlar üzerinde test edilmediği anlamına gelir. Etiketler akıllara durgunluk verebilir ve alışverişe çıktığımızda karşılaştığımız çok miktarda bilgi bunaltıcı olabilir. Aldığınız ürünlerin hiçbir hayvana zarar verilmeyerek üretildiğinden emin olmak için hem vegan hem de cruelty free ibarelerini arayın.
Hayvan Deneyleri Gerekli Midir?
Hayvan testlerini değiştirmek, insanları riske atmak anlamına gelmez. Aynı zamanda tıbbi ilerlemeyi durdurmak anlamına da gelmez. Bunun yerine, testlerde kullanılan hayvanların değiştirilmesi, bilimimizin insanlığı kadar kalitesini de artıracaktır. Her geçen gün hayvansal olmayan yöntemler geliştiriliyor. Örneğin “Toksisite Testi”, sinirbilim ve ilaç geliştirme gibi alanlarda hayvan testlerinin yerini almaktadır.
Hayvansal Olmayan Deney Yöntemleri
- Hücre kültürleri
Laboratuvarda hemen hemen her tür insan ve hayvan hücresi yetiştirilebilir. Hücre kültürleri kanser, böbrek hastalığı ve AIDS gibi alanlardaki kilit gelişmelerin merkezinde yer almıştır ve kimyasal güvenlik testlerinde, aşı üretiminde ve ilaç geliştirmede rutin olarak kullanılmaktadır.
- İnsan dokuları
Gönüllü insanlardan bağışlanan hem sağlıklı hem de hastalıklı dokular, insan biyolojisi ve hastalığını incelemek için hayvan testlerinden daha uygun bir yol sağlayabilir. İnsan dokusu ameliyattan (biyopsiler, kozmetik cerrahi ve nakiller) bağışlanabilir. İnsan dokusu, bir kişi öldükten sonra da kullanılabilir. Ölüm sonrası beyin dokusu, beyin yenilenmesini ve Parkinson hastalığının etkilerini anlamak için önemli ipuçları sağlamıştır.
- Bilgisayar modelleri
Bilgisayarlarla insan vücudunu modelleme veya çoğaltma yeteneği her zamankinden daha mümkün. Kalbin, akciğerlerin, böbreklerin, cildin, sindirim ve kas-iskelet sistemlerinin bilgisayar modelleri zaten mevcut. Mevcut bilgilere ve matematiksel verilere dayalı sanal deneyler yapmak için kullanılabilirler.
- Gönüllü çalışmalar
Teknolojideki ilerlemeler, gönüllü insanların güvenli bir şekilde deneye dahil olmasını sağlamaktadır. Rıza gösteren insanlar üzerinde yapılan deneyler, hayvan testlerinin yerini almaya yardımcı olabilir ve insanların nasıl hissettiklerini açıklayabilmeleri gibi bariz bir avantaj sağlayabilir.
Hayvansal olmayan yöntemler daha iyidir!
- Kobaylarda ve farelerde yapılan ham deri alerji testleri, insan reaksiyonlarını sırasıyla %72 ve %82 oranında tahmin eder.
- Kimyasalların veya ilaçların gelişmekte olan bebeğe zarar verip vermeyeceğini öğrenmek için hamile fareler üzerinde yapılan standart test, tehlikeli maddelerin yalnızca %60’ını tespit edebilir. Ancak hücre tabanlı bir test (EST), çok toksik kimyasalları tespit etmede %100 doğruluğa sahiptir.
- Bir maddenin insanlar için kanserli olup olmadığını değerlendirmek için yapılan pahalı ve zaman alıcı iki yıllık fare çalışması, zamanın sadece %42’sinde insan kanserini tahmin edebilmektedir. 50 yılı aşkın bir süredir kullanılmakta olan hücre bazlı bir test (CTA), bilinen insan kanserojenlerinin %90’ını tahmin edebilir.
İlginizi çekebilir: Akıllı Cihaz Devrimi: “Yeni Nesil” Hayat