Hem eğitim hayatımızda hem de iş hayatımızda düşüncelerimizi ve çalışmalarımızı karşı tarafa etkili bir biçimde aktarabilmek çok önemlidir. Bu beceri pratik yaparak zamanla gelişebileceği gibi etkili sunum teknikleri üzerine bilgilenerek de geliştirilebilir. Bu yazımızda okul hayatınızda, iş görüşmelerinizde ve mesleki hayatınızda sizi ön plana çıkarabilecek sunum tekniklerini derledik.
Çoğu zaman etkili bir şekilde konunuzu veya düşüncenizi aktarabilmek için tek bir şansınız vardır ve seyirciler çeşitli insanlardan oluşur. Bu yüzden hem görsel öğrenen hem de işitsel öğrenen insanlara hitap eden bir sunum hazırlamaya özen gösterin. Bildiğiniz her şeyi tekrar edip her detayı sunarak sıkıcı bir anlatım yapmak yerine konu ile ilgili bir fikir vererek seyircilerin merakını artırmaya çalışın.
Peki bunu nasıl yapacağız?
Amacınızı Belirleyin:
Sunum hazırlığı yaparken ilk adım, amacınızı net bir şekilde belirlemektir. Bu karşı tarafta hangi izlenimi oluşturmak istediğinizi ortaya koyarak sunumunuz şekillendirir. Amacınızı belirlerken dikkat etmeniz gereken iki kriter ise seyirci profili ve süre kısıtlamasıdır. Seyirci kitlenizin geçmiş deneyimlerine ve ilgi alanlarını göz önünde bulundurmanız sunumunuzu onların beklentilerine uygun hale getirebilmenizi sağlar. Süre kısıtlaması ise zamanı etkin bir şekilde kullanarak konuda ne kadar derinleşebileceğinizi gösterir.
Sunum Yapılandırmasına Dikkat Edin:
Sunumunuzu bölümlere ayırarak anlaşılması kolay bir anlatım elde edin. Giriş bölümü ile seyircinin dikkatini çekmeye ve konunuzun amacını açıklamaya çalışın. Gelişme bölümünde konunuzu detaylandırın. Sonuç bölümünde ise girişteki amacınız ile konuyu ilişkilendirerek sunumunuzun ana fikrini tekrarlayın.
Slayt Düzenine Özen Gösterin:
Her bir slaytınızın amaca hizmet ettiğinden ve görsel açıdan ilgi çekici olduğundan emin olun. Aşağıdaki maddelere uygun bir düzen oluşturun.
- Boşlukları iyi değerlendirin, içeriğinizi sıkıştırmayın ve fazla yazıdan kaçının.
- Sunum boyunca kullanabileceğiniz bir arka plan ve yazı rengi belirleyin. Arka plan ve yazı rengi arasında bir kontrast oluşturarak okunabilirliği artırın.
- Yazı boyutunuzu okunabilirliği artıracak şekilde seçin ve sunum boyunca aynı boyutu kullanmaya özen gösterin. Önemli yerleri italik yazarak, altını çizerek veya renklendirerek vurgulayabilirsiniz.
- Sunum şablonunuzun dikkat dağıtıcı olmadığından emin olun.
- Sunum, yazılarla desteklenmiş bir görsel anlatımdır. Bu yüzden uzun cümleler yerine maddelenmiş anlatımı tercih edin.
- Şematik çizimler, fotoğraflar, grafikler, akış diyagramları, videolar ve tablolar ile görsel kullanımını artırın. Ancak bir slaytta fazlaca görsel veya bir tabloda fazlaca veri kullanılması yine dikkat dağıtıcı olabilir.
Slayt Sayısını Gereksiz Artırmayın:
Hazırlığınız bittikten sonra sunumuzu gözden geçirin ve amacınıza bir katkısı olmayan slaytları çıkarın. Konudan sapmak seyircilerin ilgisini kaybetmeye yol açabilir.
Sunum Anında Etkin Bir Anlatım Kullanın:
İyi hazırlanmış bir sunum ancak iyi bir anlatım ile parlayabilir. Bu yüzden aşağıdaki adımlara dikkat edin.
- Dik durun.
- Lazer işaretleyici gibi ekipmanlar kullanın.
- Yüksek sesle konuşun.
- Tek bir yere odaklanmayın, seyircileriniz ile göz teması kurun.
- Gülümseyerek pozitif bir etki bırakın.
- Sunum için belirlenen zaman limitlerini aşmayın.
- Her slayt için ortalama 1 dakika süre ayırın. Daha az süren slaytları sunumdan çıkartmayı, daha uzun sürenleri ise birkaç slayta bölmeyi deneyebilirsiniz.
Kriz Yönetimi:
Sunum anında her zaman işler planladığınız gibi gitmeyebilir. Sunumda planladığınız zaman çizelgesinin gerisinde kaldığınızı düşünüyorsanız panik yapmayın. Konuşmanızı hızlandırarak, amacınız ile en alakalı yerleri vurgulayarak ve gerekirse slaytları atlayarak sunumunuzu tamamlayın. En önemlisi, ana fikrinizi verdiğiniz sonuç bölümünüzü tamamen atlamamanızdır.
Soru-Cevap Bölümü:
Sunumunuz sonrasında konunuz ile ilgili seyircilerden sorular alın. Bu kısımda soruları dikkatlice dinleyin, gerekirse kendi cümleleriniz ile soruyu tekrarlayın ve net bir şekilde cevaplamaya çalışın. Tahminde bulunmayın, yanıltıcı veya konudan uzaklaştırıcı cevaplardan kaçının.
“İlgi çekici, iyi yapılandırılmış bir seminer genellikle mesleki itibarımızı ve gelecekteki başarımızı belirler.”
Robert R.H. Anholt, Dazzle ‘Em With Style: The Art of Oral Scientific Presentation
İlginizi çekebilir: Etkili Sunum Teknikleri – Etkili Sunum Yapmak İçin Gerekli 5 İpucu