Piyasayı Şekillendiren Güç Olarak İnovasyon Ve Çeşitleri

“Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması için İlkeler” ismi ile OECD’nin (Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü) ve Avrupa İstatistik Ofisinin yayımladığı Oslo Kılavuzu’na göre inovasyon, yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş ürün veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da iş uygulamalarında, iş yeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni bir organizasyonel yöntemin uygulanmasıdır. Kısaca inovasyon ürünler, üretim teknikleri, organizasyon yapıları ve hizmetleri kapsayan yenilikçi bir bakış açısı ve uygulamadır.

İnovasyon, fikir geliştirilmesi ile başlar. Ülke politikalarının sanayi ve üniversite iş birliğini önemsemesi ve bu iş birliğin geliştirilmesi için çeşitli fonlamalar yapması daha fazla yenilikçi fikrin ortaya çıkması açısından önemlidir. Bu fikirler arasından gelişim gösterebilen, amaca en uygun olan ve ticarileşebilenler öne çıkarak bir yeni bir ürün veya uygulama halini alırlar. Yüzlerce fikrin adım adım elenerek uygun olanlarının piyasaya sürülme sürecine “İnovasyon Hunisi” adı verilir.

Küresel İnovasyon İndeksinin 2022 raporuna göre en inovatif ülkelerden ilk üçü İsviçre, Amerika Birleşik Devletleri ve İsveç iken Türkiye 37. Sırada yer almıştır. Ülkelerin inovasyona verdiği önem sürdürülebilir ekonomik büyümelerini doğrudan etkilemektedir. Bir karşılaştırma için, ABD menşeili Apple’ın piyasa değeri yaklaşık 3 trilyon dolar iken Türkiye’nin gayri safi milli hasılası yaklaşık 1,2 trilyon dolardır. Ar-Ge yatırımlarını ve startup şirketlerine desteklerini artırarak patent sayılarını artıran ve değerli markalar yaratan ülkeler bunun bir sonucu olarak milli gelirlerini artırırlar.

İnovasyon Çeşitleri

1.Artımsal (Incremental): Ürün veya proseste küçük geliştirmeler yaparak rekabetçi konumu güçlendirmenin hedeflendiği bir tiptir. Bu duruma bir örnek olarak yeni telefon modellerinin piyasaya sürülmesi verilebilir.

2.Radikal (Radical): Hali hazirdaki piyasayı tamamen değiştiren veya yeni bir pazar oluşturan tipi olarak tanımlanır. Bu duruma örnek olarak otomobillerin veya telefonların icadı verilebilir.

3.Yıkıcı/Dönüştürücü (Disruptive): Hali hazırdaki piyasayı yıkarak tamamen yeni ürün veya hizmetler ortaya koyarak yeni bir pazar oluşturan tipi olarak tanımlanır. Bu duruma örnek olarak dijital kameraların ortaya çıkışı ile geleneksel film kameralarının pazardan çekilişi verilebilir.

4.Destekleyici (Sustaining): Kuruluşun piyasadaki rekabetçi konumunu koruyabilmek için ürünlerine veya hizmetlerine yaptığı düzenli gelişmeler olarak tanımlanır. Buna bir örnek olarak uygulamaların güvenliğini ve işlevselliğini artırmak için yaptıkları düzenli yazılım güncellemeleri verilebilir.

Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi bu dört inovasyon tipinin piyasaya ve teknolojiye etkileri farklı olmaktadır. En fazla teknolojik yenilik getiren ve aynı zamanda piyasaya da etkisi en fazla olan tür yıkıcı/dönüştürücü (disruptive) olandır.