Dijitalliğin en büyük faydalarından biri, bilgiye anında ulaşbiliyor olmamız. Artık birkaç tıklamayla dünyadaki hemen her şey hakkında bilgi alabiliyoruz. Ancak bu kolaylık bizim için faydalı gibi gözüküyor olsa da hafızamız için düşündüğümüzden daha negatif bir etkiye sahip olabilir. “Google Etkisi” olarak duyduğumuz bu olay bilgiyi hatırlamamız yerine ona nerden ulaşabileceğimize takılı kalmamıza neden oluyor. Peki, gerçekten de hafızamızı kayıp mı ediyoruz?
Google Etkisi Nedir?
Google Etkisi, insanların bilgiyi internetten kolayca bulabileceklerini bildiklerinde onu ezberleme ya da hafızaya atma eğilimlerinin azalması anlamına geliyor. Bu terim ilk olarak, Betsy Sparrow, Jenny Liu ve Daniel M. Wegner tarafından 2011 yılında yapılan araştırmada kullanıldı. Bu araştırmada katılımcılara çeşitli bilgiler verildi ve bu bilgileri hatırlama yetenekleri test edildi. Sonucunda ise katılımcıların bir bilgiyi daha sonra internette aratıp öğrenebileceğini bildiğinde ezberleme olasılıklarının düştüğünü gözlemlediler. Ancak bilgiye nasıl ulaşacaklarını ve nereye kaydettiklerini hatırlama konusunda daha başarılı oldular. Kendi yaşantımızda bunun örneklerini hepimiz gözlemleyebiliriz. Artık bilgiyi hafızamızda tutmaya ihtiyaç duymuyoruz çünkü ondan çok daha fazla güvendiğimiz bir şey var; internet.
Bu çok büyük bir nimet ve pratik bir çözüm gibi gözükebilir ancak uzun vadede hafızamızı ve bilişsel becerilerimizi tehdit edebilir. Beynimizin kullanılmayan yetenekleri zaman içinde körelebilir ve sürekli internetten destek almak hafıza sorunlarına yol açabilir. Ayrıca arama motorları anlık ve hızlı çözüm sunarlar ancak bu bizim bilgiler arasında bağlantı kurmamızı, olayları derinlemesine düşünme yeteneğimizin de önüne geçer.
Bilgiyi kalıcı hale getirmek için neler yapmalıyız?
1. Bilgiye hemen ulaşmak yerine hafızanızı zorlayın: Bir konu üzerine çalışırken ve öğrenirken hatırlamak istediğinizde zihninizi zorlayın. Beyninize hatırlama fırsatı verin.
2. Not tutmayı alışkanlık haline getirin: Özellikle dijital notlar yerine fiziksel olarak yazı yazmak bilginin hafızanızda kalmasına yarar.
3. Derin araştırma yapın: Bir konuyu sadece yüzeysel olarak öğrenmek yerine konunun ayrıntılarına girin ve bilgiler arasında sebep sonuç ilişkileri kurun. Ayrıntıya inmek bilgiyi uzun süreli hafızaya atmaya yarar.
4. Dijital detoks yapın: Belli aralıklarla internetten uzak kalın bilgiyi elde etmek için fiziksel materyaller ve kitaplar kullanın. Bu zihninizi çalıştıracak ve derin öğrenmeniz için faydalı olacaktır
5. Bilgiyi günlük hayatta kullanın ve takrar edin: Örneğin yeni öğrendiğiniz bir kavramı arkadaşlarınıza anlatın ya da kendiniz kendi cümlelerinizle tekrar yapın. Kullanılan bilgi daha kalıcı hale gelir.
Sonuç olarak, Google etkisini yukarıda saydığımız doğru alışkanlıklar ve bilinçli farkındalık ile azaltabiliriz. Dijital dünyanın sağladığı kolaylıkları beynimizin gücünü kaybetmemize yol açmadan dengeli bir şekilde kullanmalıyız. Bu dengeyi sağladığımız sürece hiçbir şey hafızamızı çalamayacaktır.