Küçük bir takımın lideri olabilirsiniz ya da büyük bir şirketin üst düzey yöneticisi… Durum ne olursa olsun attığınız her adım sizin liderlik vasıflarınızı tanımlayan birer yardımcı oyuncu konumunda olacaktır.
Fakat konu kendimizi yargılamaya geldiğinde ne kadar zorlandığımız inkâr edilemez bir gerçektir. Özellikle taşıdığımız liderlik vasıflarını eleştirisini yaparken çoğumuz kendimize karşı pek de objektif olmayan bir tutum izleriz. Bazı durumlarda işverenleriniz sizi inatçı görevlerle baş başa bırakarak, zor durumlardan hangi vasıfla paçayı kurtardığınızı görmek isteyebilir. Bu gibi durumlar kendinizi liderlik açısından belirli bir kategoriye koymanızı kolaylaştırabilir.
1) Liberal Lider:
Liberal liderin izleyicileri tamamen serbesttir. Amaçların belirlenmesi ve kararların alınması grup üyelerine bırakılmıştır. Lider, grup üyelerinden biri gibi davranır. Yalnızca örgüt dışından bilgi ve kaynak sağlamakla görevlidir. Lider güç kullanmaz, otokontrole dayalı bir yapı vardır. Çok fazla uygulanan bir liderlik modeli değildir. Özellikle kriz dönemlerinde grupta kargaşa yaşanabilmektedir.
2) Doğal Lider:
Herhangi bir üst otorite tarafından seçilmez. Grup tarafından benimsenip kabul edilen liderdir. Doğal liderin resmi yetkisi olmadığı halde, yasal liderden daha fazla etkinliği vardır. Grubu yönlendirebilir ve çoğu zaman yasal liderle çatışmaya girer.
3) Karizmatik Lider:
Karizma, kişiyi başkalarından farklı kılan, onu insanüstü veya en azından istisnai özellikler kazanmış biri olarak algılamaya sebep olan, birtakım kişilik özellikleri olarak tanımlanabilir. Karizmatik insanların davranışlarında bazı belirgin özellikler vardır. Örneğin; kişisel risk almak, vizyon sahibi olmak, izleyicilere karşı duyarlılık, köklü değişiklik için harekete geçmek, statükoyu değiştirmek için mücadele etmek bunlardan bazılarıdır.
4) Destekleyici Lider:
Destekleyici lider, izleyicilerin görüşlerini ve önerilerini alır, ancak kararları kendisi verir. Katılım ve ödül sistemleri uygular. Bu tip liderler, üyeler arasında birlik sağlar, grubun motivasyonunu arttırır ve tatmin duygusunun oluşmasına imkân verir. Bu nedenle izleyiciler tarafından kolayca benimsenir.
5) Demokratik ve Katılımcı Liderler:
Kararları, izleyicilere danışarak ve onların fikirlerine başvurarak alır. İzleyiciler işler hakkında bilgi sahibidir. Çünkü iletişim iki yönlüdür. Demokratik ve katılımcı liderler, grup içinde kontrolü elinde tutmak yerine, denetim görevini yerine getirirler. Lider, grupta yardımlaşmayı teşvik eden bir ortam oluşturarak, yüksek motivasyon ve performans sağlar. Olağan zamanlarda başarılı bir liderlik modelidir, ancak kriz durumlarında karar almayı yavaşlattığından dolayı tercih edilmez.
6) Hümanist Lider:
Hümanist veya babacan lider, astlarını korumaya yönelik davranışlar gösterir. Bazen orta kademedeki astların görüşlerine başvursa da kararları kendisi alır. Daha çok ödül sistemini kullanır, ancak gerekli gördüğünde ceza da uygulayabilmektedir.
Peki, Ya Siz Bu Saydıklarımızdan Hangisi Olduğunuza Karar Verebildiniz Mi?