Copernicus İklim Servisi (C3S) tarafından açıklanan son verilere göre 2024 yılı, şu ana kadar kaydedilen en sıcak yıl olarak tarihe geçti.
Veriler, 2024’te küresel ortalama sıcaklıkların, büyük miktarlarda fosil yakıt yakılmaya başlamasından önceki dönemi ifade eden sanayi öncesi döneme kıyasla yaklaşık 1,6°C daha yüksek olduğunu gösteriyor. 2023 yılında kaydedilen rekora kıyasla 0,1°C’den biraz daha yüksek olan bu sıcaklık, aynı zamanda geride bıraktığımız son 10 yılın da kaydedilen en sıcak 10 yıl olduğunu gösteriyor.
Bu, 2015 Paris Anlaşması ile belirlenen uluslararası 1,5°C hedefinin aşıldığı anlamına gelmiyor; çünkü bu hedef tek bir yıldaki artışı değil, on yıllar boyunca hesaplanan uzun vadeli bir ortalamayı sembolize ediyor. C3S verileri ise fosil yakıt emisyonlarının atmosferi ısıtmaya devam etmesi sonucunda bu eşiği aşmaya oldukça yaklaştığımıza işaret ediyor.
Sebep, fosil yakıtlar
Araştırmacılara göre sıcaklık artışının arkasındaki bir numaralı etken fosil yakıtlar olarak karışımıza çıkıyor. 2024 yılındaki rekor sıcaklık büyük ölçüde gezegen ısıtan gazların insan kaynaklı emisyonlarından kaynaklanıyor. Bu gazların başında ise karbondioksit yer alıyor. C3S’in başkan yardımcısı Samantha Burgess, konuya ilişkin olarak BBC’ye verdiği demeçte “İklimimizi etkileyen en büyük katkı, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarıdır,” ifadelerini kullanıyor.
“İklim çöküşü”
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada son dönemdeki sıcaklık rekorlarına ilişkin “iklim çöküşü” ifadesini kullanmıştı. Yeni yıl mesajında “Bu yıkım yolundan çıkmalıyız ve kaybedecek vaktimiz yok,” diyen Guterres, 2025 yılında gezegen ısıtan gazların emisyonlarının azaltılması için ülkelere çağrıda bulunmuştu.
Öte yandan, 2018 yılında yayımlanan bir BM raporu; iklim değişikliğinin yol açtığı sıcak hava dalgaları, deniz seviyelerinin yükselmesi ve vahşi yaşam kaybı gibi risklerin, 2°C’lik bir ısınmada 1,5°C’ye kıyasla çok daha yüksek olacağını gösteriyor. 1,5°C’lik ısınmaya giderek daha da yaklaştığımızı düşündüğümüzde bu da işlerin ciddiyetini ortaya koyuyor. Raporun yazarlarından da olan Oxford Üniversitesi Fizik Bölümü’nden Myles Allen, konuya ilişkin “1,5°C’lik uzun vadeli eşiği tam olarak ne zaman geçeceğimizi tahmin etmek zor, ancak şu anda buna çok yakınız,” ifadelerini kullanıyor.
Bununla birlikte 2024, yalnızca hava sıcaklıkları açısından rekor kırdığımız bir yıl olmadı. Geride bıraktığımız yılda deniz yüzeyi sıcaklıkları da yeni bir günlük rekor kırarken atmosferdeki toplam nem miktarı için de rekor kaydedildi.
İlginizi çekebilir: Gezegenimizi Koruma Yolunda “Zorunlu” Adımlar