Coğrafya, yaşayış göstermiş olduğumuz doğal çevrenin oluşumunu, gelişimini ve bugünkü süreçlerde nasıl değişim gösterdiğini incelemesinden tut, insan ile doğa arasındaki karşılıklı etkileşim ile nelerin meydana geldiğine veya gelebileceğine kadar birçok yönde inceleme alanı barındıran ve bunları dağılış, karşılıklı ilgi ve nedensellik ilkeleri doğrultusunda gerçekleştiren bir bilim dalıdır. Çok yönlü olması itibariyle biyoloji, fizik, tarih, matematik, iktisat gibi birbirinden kıymetli çeşitli doğa bilimlerinden ve sosyal bilimlerden yararlanmaktadır. Bundan dolayı interdisipliner yani disiplinlerarası bir yaklaşıma sahip olduğundan söz edilmektedir.
Esasında coğrafya genel bir kanı olarak sadece fiziki yönüyle yani dağların, ovaların oluşumu vb. doğal çevrenin oluşumuyla veya iklim gibi atmosfer ağırlıklı tarafıyla ilgilenen bir bölüm olarak tanınsa da 3 anabilim dalına ayrılmaktadır. Bunlar:
- Fiziki Coğrafya,
- Beşeri Coğrafya,
- Ekonomik (İktisadi) Coğrafya olarak sıralanabilir.
Son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle ve özellikle bilgisayar temelli sektörlerin yükselmesiyle beraber Coğrafi Bilgi Sistemleri tarafı da önemine önem katmaya başlamıştır.
Bölüm Kaç Yıllık ve Hangi Ana Dersleri İçeriyor?
Dünyada birçok üniversitede eğitimi verilen coğrafya bölümü, 4 yıllık bir lisans programıdır. Türkiye’de ise öncelerde eşit ağırlık puan türünden tercih ediliyorken; günümüzde artık sözel puan türü ağırlıklı olarak değerlendirilmektedir.
Coğrafya üstte de belirttiğim üzere fiziki, beşeri ve iktisadi coğrafya olarak 3 ana bilim dalına ayrılmasının yanı sıra bahsi geçen 3 ana bilim dalının da birçok alt dalı bulunmaktadır.
Fiziki coğrafya özelinde bakıldığı zaman alt dallar içerisinde Jeomorfoloji, Klimatoloji, Hidrografya, Toprak Coğrafyası, Afetler Coğrafyası ve Biyocoğrafya yer almaktadır. Tabi bu alt dallar da kendi içerisinde yine bir ayrım göstermektedir ama ana hatlarıyla bakıldığı zaman 4 yıllık lisans süreci boyunca fiziki coğrafya açısından 6 alt dal ve bu alt dallara ilişkin dersler görülmektedir.
Beşeri coğrafya içerisinde ise Nüfus Coğrafyası, Bölgesel Coğrafya, Yerleşme Coğrafyası, Kültürel Coğrafya, Göç Coğrafyası ve Siyasi Coğrafya yer almakta olup yine aynı şekilde kendi içerisinde de bir ayrım söz konusudur.
Son olarak İktisadi Coğrafya ise Sanayi Coğrafyası, Turizm Coğrafyası, Tarım Coğrafyası, Ulaşım Coğrafyası alt dallarına ev sahipliği yapmaktadır. İlaveten çoğunlukla seçmeli olarak yer alsa da Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) eğitimi de üniversiteler tarafından verilmektedir.
Coğrafya Bölümü Mezunu Ne İş Yapar?
Coğrafya bölümü genel hatlarıyla fiziksel ve beşeri ortama ilişkin eğitimleri içermesi dolayısıyla coğrafya bölümünden mezun olmuş bir kişi, iş hayatı boyunca kendi bölümünün dışında bir iş koluna sapmaması halinde bu iki ortama ilişkin çeşitli çalışmalar gerçekleştirmektedir. Sözgelimi iklim alanında çalışan bir kişi Meteoroloji işleri genel müdürlüğü gibi bakanlıklarda çalışabilmektedir.
Coğrafya Bölümü Mezunu İçin İş Olanakları Nelerdir?
Coğrafyadan mezun olmuş bir kişi çoğu meslek grubunda olduğu gibi kendi bölümü doğrultusunda kamu ve özel sektörlerde çalışmaya hak kazanmaktadır. Kamu tarafına bakıldığı zaman coğrafyanın en çok bilinen tarafıyla yani eğitim ve araştırma tarafıyla karşılaşılmaktadır. Eğitim kısmı çoğunlukla pedagojik formasyon eğitimi alınması beraberinde kazanılan eğitimci unvanı ile coğrafyacılar, ortaöğretimlerde coğrafya öğretmeni, ilkokullarda ise sosyal bilimler öğretmeni mesleğini idame ettirebilmektedirler. Eğer KPSS’ye girip atanma gerçekleşirse memuriyet çatısı altında çalışma imkanı kazanılırken; KPSS dışında da özel eğitim kurumlarında eğitimci rolüne devam edilebilir. Araştırmacı rolü ise lisans programı sonrasında yüksek lisans ve doktoraya kadar giden süreçte kazanılan araştırmacı unvanı ile üniversite bünyesinde çalışmayı ifade eder.
Öte yandan yönelinen alana göre Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü, MTA, Elektrik İşleri Etüt İdaresi, DSI, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi çeşitli kuruluş ve bakanlık bünyesinde çalışabilirler.
Son olarak da çağımızdaki teknolojik gelişmelere istinaden önemi daha da artan Coğrafi Bilgi Sistemleri alanında kendini geliştiren kişiler ise birçok belediyede, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında ve mekansal verilerin analizine, sorgulanmasına ihtiyaç duyan çeşitli özel kurum ve kuruluşlarda çalışabilir.
İlginizi çekebilir: Sinema Mezunları Ne İş Yapar? Hangi Sektörlerde Çalışır?